HUKUKUN TEMEL İLKELERİ ÇERÇEVESİNDE GÜMRÜK MEVZUATINI HANGİ KURAL VE ESASLAR DAHİLİNDE NASIL OKUMALI VE YORUMLAMALIYIZ?

HÜSEYİN YAVUZ

ORTA ANADOLU GÜMRÜK VE DIŞ TİCARET BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ BÖLGE MÜDÜR YRD.

ÖZET: 2005/9986 sayılı Kararla 17.02.2006 tarihli 26083 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik amacı doğrultusunda; … Bakanlıklar, bağlı, ilgili, ilişkili kurum ve kuruluşlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşları tarafından hazırlanacak kanun, kanun hükmünde kararname, cumhurbaşkanı kararı, tüzük, yönetmelik, eki kararlar ve diğer düzenleyici işlemlerin taslak metinlerinin hazırlanmasına ilişkin usul ve esaslar düzenlemiştir. Bu yönetmeliğe uygun olarak, kanun sistematiği ve yapım tekniği, kanunların bir sistem dâhilinde bölümlere ayrılmasını gerekli kılmaktadır.

Örneğin, Gümrük Kanunu,

- Kısım (13)

-- Bölüm

--- Ayırım,

Gümrük Yönetmeliği ise,

- Kitap (12)

-- Kısım

--- Bölüm

Olarak bir sistematiğe bağlanmıştır. Bölümlendirme hem kanun yapıcısı ve uygulayıcısının işini kolaylaştırırken hem de, kanundan yararlanacak bireylerin haklarını kullanabilmesi bakımından önem arz etmektedir. Yasa, tüzük ve yönetmelik gibi yazılı hukuk kurallarında bulunan maddeler, ayrı ayrı hükümleri göstermek için kullanılan hükümler bütününden oluşmaktadır. Bu kapsamda bakıldığında, 2002 den önce yazılan kanunlarda fıkralar maddelerden sonra parantez içi (1), (2) şeklinde yazılırken, 2002 den sonra, kanun maddesinden sonra parantez içi (1), (2) şeklinde bir yazım yoksa maddelerden sonraki her paragraf fıkra, alttaki 1. 2. şeklindeki rakamlar bent, onunda altındaki a), b), şeklindeki harfler de alt bent olarak yazım tekniği olarak karşımıza çıkmaktadır.

Makalemizde, gümrük mevzuatını anlama ve yorumlama noktasında, anayasa, yasa ve yönetmeliklerin gerek yazım esasları, gerekse hukukun ilke, amaç ve yorumlama teknikleri ile bir metot çerçevesinde nasıl anlamamız gerektiğine açıklık getirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Hukukun temel ilkeleri, amaç ve yorum esasları, aldatıcı işlem ve davranış, elverişli hareket, iğfal ve icra kabiliyeti.